Blaaskatheterisatie
Theorie
Methoden om de blaas te ledigen zijn:
Transurethrale katheterisatie
Transurethrale verblijfskatheterisatie of urinewegkatheterisatie is het inbrengen van een katheter in de
urineblaas via de urinebuis (urethrale katheter).
trans = door
Urethrale katheteristatie
Urinewegkatheterisatie is het inbrengen van een katheter in de urineblaas via de urinebuis.
urethrale= plasbuis
Suprapubische katheterisatie
Suprapubische katheterisatie is het inbrengen van een katheter in de blaas via de voorste buikwand.
supra=boven pubis= schaambeen
Deze methoden om de blaas te ledigen kan éénmalig, continu of intermittent (onderbroken)zijn.
Indicatie:
Afhankelijk van de doelstelling zal er:
Een éénmalige katheterisatie uitgevoerd worden of een verblijfskatheter geplaatst worden.
Maar ! Verschillende firma's, met verschillende soorten katheters met elk hun verschillende werkwijze…
Soorten katheters
Eénmalige katheter
Een éénmalige katheterisatie is een enkelloopskatheter, dus een katheter met maar één lumen.
Maar.... Je hebt verschillende firma's, met verschillende soorten katheters met elk hun verschillende werkwijze...(Geng V.,et.al. 2013)
Drieloopskatheter
Drieloopskatheter is bedoeld om de blaas continue te spoelen. Deze heeft drie openingen; één voor de aanvoer van spoelvloeistof, één voor de afvoer van de spoelvloeistof en urine en één om de ballon te vullen die de blaaskatheter in de blaas fixeert.(Geng V.,et.al. 2013)
Verblijfskatheter
Een verblijfskatheter is een dubbelloops katheter; één opening bedoeld om de urine af te voeren, door de andere opening kan de ballon gevuld worden met steriel water om de katheter in de blaas te fixeren. Bestaat uit verschillende materialen. (Geng V.,et.al. 2013)
Suprapubischkatheter
Is een katheter met of zonder ballon die percutaan suprapubisch in de blaas wordt geplaatst om urine te laten aflopen. Voor langdurige suprapubische katheters worden er steeds ballonsondes gebruikt. (Geng V.,et.al. 2013)
Soorten katheters
afhankelijk van gebruik
Afhankelijk van gebruik
A. Nelatonsonde : vrouwensonde en mannensonde
B. Couvelaire: grote uitstroomopeningen om stolsels en onzuiverheden uit de blaas te verwijderen. Wordt nl.postoperatief gebruikt. Kan ook versterkt worden met spiraalsgewijs metalen draadje in de sonde waardoor deze niet kan 'dichtgezogen' worden bij aspiratie. Wordt ook hematuriesonde genoemd.
C. Tiemann: met gebogen tip. Voor gekende prostaatproblematiek (ook bij reeds verwijderde prostaat)
D. Malecot: deze katheter heeft geen ballon om hem in de blaas te houden maar wel een uitvouwbaar parapluutje op het einde.
E. Pezzer: Dit is een katheter zonder ballon, die op zijn plaats wordt gehouden door een paddenstoelvormig uiteinde van siliconen of latex. Deze katheter is uitsluitend bedoeld als suprapubische katheter, en wordt ingebracht door eerst met een metalen staafje de 'paddenstoel' uit te trekken. Het staafje wordt na het inbrengen van de katheter weer verwijderd. Voordeel van deze katheter is dat hij er niet uit kan vallen als de ballon leef of lek zou raken, zoals bij een conventionele katheter wel kan gebeuren.
F. Foley: via een tweede kanaal wordt er een ballon opgeblazen om de katheter in de blaas te houden. (Geng V.,et.al. 2013)
Meest gebruikte katheters:
Nelatonkatheter:
De standaard kathetertip is rond en heeft twee drainage-ogen voor de afvoer. Deze heet een Nelaton-katheter. Voor gewone katheterisatie moet een katheter met een rechte tip gebruikt worden. (Geng V.,et.al. 2013)
Tiemannkatheter:
De Tiemann-katheter met een gebogen tip is ontworpen om de mannelijke prostaatronding te passeren en kan nuttig zijn als het inbrengen moeilijk gaat. De Tiemann-verblijfskatheter van harde latex voor lastige katheterisaties is
uitsluitend geïndiceerd voor kortdurend gebruik.(Geng V.,et.al. 2013)
Deze 2 zijn de meest gebruikte katheters. Elk van deze katheters bestaan in een versie voor: éénmalige katheterisatie als voor verblijfskatheterisatie. → mét ballonnetje=Foleykatheter !!!
noot: in de praktijklessen gebruiken wij voor de man een Tiemannkatheter.
Echter op stage: pas U aan aan de plaatselijke procedure! Mannen worden gesondeerd met
Nelatonkatheter tenzij er een gekende prostaatproblematiek aanwezig is of was (dan
Tiemann).